Tôi là một người bán hàng. Và trong nhiều năm bán hàng trong nhiều lĩnh vực khách nhau. Tôi đã từng đi học nhiều khoá học khác nhau, đọc nhiều tài liệu hướng dẫn khác nhau. Đúc rút lại tôi thấy phong cách bán hàng chuyên nghiệp là phù hợp cho mọi sản phẩm và các môi trường khác nhau hiện nay. Tôi xin phép gửi tới các bạn những gì cốt lõi của “Phong cách bán hàng chuyên nghiệp” mà tôi đang thực hiện. (Các bạn có thể nghe trên kênh Youtobe của mình tại đây)
1. Tổng Quan về Phong Cách Bán Hàng Chuyên Nghiệp
Phong cách bán hàng chuyên nghiệp là cách thức và thái độ bán hàng được thực hiện một cách bài bản, có quy trình rõ ràng và kỹ năng cao. Người bán hàng chuyên nghiệp không hành động tùy hứng mà theo một chiến lược đã định, luôn tập trung vào nhu cầu khách hàng và mục tiêu kinh doanh. Phong cách này đề cao sự chân thành, uy tín và hiệu quả trong từng bước tiếp cận, tư vấn, thuyết phục và chốt đơn.
Ý nghĩa của việc bán hàng chuyên nghiệp thể hiện ở chỗ nó giúp người bán kiểm soát được chất lượng công việc và tạo dựng niềm tin với khách hàng. Trái lại, một người bán hàng thiếu bài bản thường bỏ qua những bước cơ bản cần thiết, dẫn đến mất kiểm soát trong quá trình chuyển đổi khách tiềm năng thành khách mua thực sự. Việc thiếu đi một quy trình cụ thể là thiếu sót lớn khiến nhiều nhân viên sales mới thất bại; đây được coi là yếu tố “không thể thiếu nếu như bạn muốn tham gia vào một cuộc chơi chuyên nghiệp”, nhằm thúc đẩy kết quả bán hàng lên cao nhất.
Phong cách chuyên nghiệp cũng mang lại lợi thế cạnh tranh và thu nhập bền vững cho người bán. Nghề sales là nghề có thu nhập không giới hạn, thành công đến mức nào hoàn toàn do năng lực và tư duy của chính bạn quyết định. Nói cách khác, khi bạn bán hàng một cách chuyên nghiệp, bạn vừa vượt lên trên sự cạnh tranh nhờ phục vụ khách hàng tốt hơn, vừa có thể đạt mức thu nhập mơ ước nhờ hiệu quả bán hàng cao. Mục tiêu cuối cùng của phong cách bán hàng chuyên nghiệp là giúp bạn trở thành “người tư vấn được khách hàng tin tưởng và yêu thích” – tức là một chuyên gia bán hàng mà khách hàng luôn muốn tìm đến.
2. Triết Lý Bán Hàng
Việc lấy khách hàng làm trọng tâm và phát triển vai trò của người bán như một “nhà tư vấn giải pháp” cho khách là điều rất quan trọng. Dưới đây là những nguyên tắc cốt lõi trong triết lý này:
- Khách hàng mua từ người họ thích và tin tưởng. Khách hàng sẽ ưu tiên mua hàng từ người bán mà họ thích và tin tưởng, chứ không đơn thuần vì sản phẩm. Do đó, người bán cần tạo được sự uy tín cá nhân và cảm giác gần gũi nhất định với người mua.
- Tập trung vào giá trị và giải pháp cho khách hàng: Lý do mà bạn tới gặp khách hàng là để bán hàng, giúp khách hàng giải quyết vấn đề khó khăn của họ và chốt sales ngay tại đó nếu có thể. Nghĩa là mỗi cuộc gặp gỡ hay tư vấn đều phải xoay quanh nhu cầu, nỗi đau của khách hàng và cách sản phẩm/dịch vụ của bạn đáp ứng nhu cầu đó. Người bán hàng chuyên nghiệp luôn tìm hiểu kỹ vấn đề của khách, thậm chí khơi gợi mạnh hơn những “nỗi đau” mà khách hàng đang gặp, để họ nhận thức rõ nhu cầu cần giải quyết ngay. Đây là cách tạo động lực giúp khách ra quyết định mua nhanh chóng.
- Ưu tiên mục tiêu công việc, không lan man: Mặc dù xây dựng quan hệ thân thiện là cần thiết nhưng không nên đi quá xa biến mình thành “bạn thân” của khách trong lúc bán hàng. Việc sa đà vào nói chuyện ngoài lề quá nhiều là một sai lầm lớn của người bán hàng chuyên nghiệp, vì điều đó khiến bạn xao lãng mục tiêu chính của cuộc gặp. Cần phải luôn ưu tiên công việc, đảm bảo đạt mục tiêu trong thời gian ngắn gọn. Nếu bạn thực sự chuyên nghiệp và bận rộn, bạn sẽ “không có thời gian để nói chuyện phiếm quá lâu với khách hàng” trong các buổi gặp mặt. Khách hàng cũng cảm nhận được điều đó – họ sẽ tin tưởng hơn một người bán làm việc chuyên nghiệp, ưu tiên công việc trước, hơn là một người vừa gặp lần đầu đã muốn kết thân một cách không tự nhiên. Nói cách khác, hãy giữ cân bằng: thân thiện nhưng không quên vai trò người bán, không để cuộc trò chuyện làm mất trọng tâm bán hàng.
- Chân thành và minh bạch trong giao tiếp: Sự trung thực là nền tảng trong người bán hàng. Người bán hàng không bao giờ nên giả vờ rằng mình có cùng sở thích hay hiểu biết nếu thực tế không phải vậy, bởi khách hàng sớm muộn sẽ phát hiện ra bạn đang nói dối. Có thể nói: “Sự thẳng thắn, trung thực và minh bạch mới là những yếu tố giúp bạn tồn tại lâu trong nghề bán hàng”. Khách hàng đặt niềm tin vào người bán nhờ khả năng giải quyết nhu cầu của họ hiệu quả, chứ không phải vì người bán nói gì họ cũng chiều theo. Do đó, triết lý bán hàng chuyên nghiệp đòi hỏi người bán phải luôn cho đi giá trị thật và giữ chữ tín, từ đó xây dựng mối quan hệ bền vững với khách.
- Luôn sẵn sàng “cho đi trước”: Một nguyên tắc vàng mà tôi luôn cho là đúng (dựa trên nguyên tắc có qua có lại trong thuyết phục) là hãy cho đi giá trị trước khi mong nhận lại. Bài học rút ra rất đơn giản: “hãy luôn là người cho đi trước và bạn sẽ nhận lại những món quà bất ngờ”. Trong bán hàng cũng vậy, người bán chuyên nghiệp luôn sẵn lòng cung cấp thông tin hữu ích, tư vấn miễn phí hoặc ưu đãi nhỏ cho khách hàng tiềm năng. Việc cho đi giá trị không chỉ tạo thiện cảm mà còn kích hoạt tâm lý muốn đáp lại từ phía khách hàng, khiến họ sẵn sàng đón nhận lời chào mời mua hàng hơn.
Tóm lại, Người bán hàng chuyên nghiệp là người phải trở thành một “người bạn chuyên gia” của khách hàng – tức là thân thiện, đáng tin nhưng luôn hướng đến giải quyết vấn đề. Người bán hàng vừa phải biết lắng nghe, đồng cảm, vừa biết dẫn dắt khách hàng đến giải pháp bằng chuyên môn và sự chân thành của mình.
3. Các Chiến Lược Bán Hàng Quan Trọng
Để hiện thực hóa phong cách bán hàng chuyên nghiệp, thầy Duy Nguyễn hướng dẫn học viên áp dụng một loạt các chiến lược và kỹ thuật bài bản. Những chiến lược này bao trùm toàn bộ quy trình bán hàng từ khâu chuẩn bị tiếp cận đến thuyết phục và chốt đơn. Dưới đây là các chiến lược quan trọng:
3.1. Quy Trình Bán Hàng Chuyên Nghiệp
Đối với bán hàng doanh nghiệp (B2B), quy trình thường có 7 bước:
- Tìm kiếm khách hàng tiềm năng (Prospecting): Xác định và thu hút đối tượng khách hàng mục tiêu có nhu cầu hoặc quan tâm đến sản phẩm/dịch vụ của bạn.
- Chuẩn bị thông tin (Preparation): Nghiên cứu kỹ về khách hàng, thị trường và sản phẩm của mình để sẵn sàng bước vào cuộc tiếp xúc. Chuẩn bị này gồm cả việc lên kịch bản bán hàng phù hợp cho đối tượng.
- Tiếp cận khách hàng (Approach): Tiếp xúc lần đầu với khách hàng (qua điện thoại, email, gặp trực tiếp…). Đây là lúc tạo ấn tượng ban đầu chuyên nghiệp và xây dựng thiện cảm.
- Trình bày giải pháp (Presentation): Giới thiệu sản phẩm/dịch vụ tập trung vào giải pháp cho vấn đề của khách hàng, nêu bật lợi ích và giá trị khác biệt thay vì chỉ liệt kê tính năng.
- Xử lý từ chối (Objection Handling): Lắng nghe và giải đáp các thắc mắc, lo ngại của khách hàng một cách thuyết phục, khéo léo. Mục tiêu là tháo gỡ rào cản khiến khách còn chần chừ.
- Chốt sales (Closing): Đề nghị giao dịch khi cảm thấy khách đã sẵn sàng – có thể bằng cách hướng khách đến quyết định mua hoặc ký kết hợp đồng. Kỹ thuật chốt tốt giúp biến cuộc trao đổi thành doanh số thực tế.
- Chăm sóc sau bán (Follow-up): Theo dõi, hỗ trợ khách hàng sau khi mua để đảm bảo họ hài lòng, cũng như duy trì quan hệ cho giao dịch hoặc giới thiệu tiếp theo.
Đối với khách hàng B2C (khách hàng cá nhân) quy trình cũng tương tự.
Quy trình trên không phải lúc nào cũng cứng nhắc 7 bước, mà có thể tinh giản tùy trường hợp cụ thể. Chẳng hạn, với sản phẩm giá trị thấp bán lẻ như mỹ phẩm, chu trình có thể rút gọn còn 5 bước: tìm khách – tiếp cận – tìm hiểu nhu cầu – giới thiệu sản phẩm phù hợp – xử lý từ chối & chốt đơn (sau đó chăm sóc). Dù điều chỉnh ra sao, điểm mấu chốt là phải có một quy trình được viết ra như cẩm nang, hướng dẫn chi tiết từng bước cần làm và cách làm cho mỗi giai đoạn. Nhờ đó, bạn có thể đào tạo đồng bộ đội ngũ bán hàng và đảm bảo không bỏ sót bước nào trong hành trình chăm sóc khách. Thực tế cho thấy, việc đưa khách hàng đi theo các giai đoạn của quy trình giúp bạn phân loại được khách tiềm năng thực sự và tránh lãng phí thời gian vào những người chưa sẵn sàng mua. Đồng thời, quy trình kết hợp với công cụ CRM còn giúp người bán biết rõ khách đang ở giai đoạn nào để có cách tiếp cận phù hợp, không bối rối “tiếp theo làm gì”. Tóm lại, xây dựng và tuân thủ quy trình là chiến lược nền tảng để hoạt động bán hàng trở nên chuyên nghiệp và hiệu quả.

Hình 1: Xây dựng một quy trình bán hàng bài bản giúp người bán kiểm soát công việc và nâng cao hiệu suất bán hàng.
3.2 Kỹ Thuật Tiếp Cận và Tạo Thiện Cảm
Tiếp cận khách hàng là bước đầu tiên quyết định sự thành bại của cả quá trình bán hàng. Nhiều người bán hàng mắc lỗi ngay từ khâu này: Quá vồ vập bán hàng ngay trong lần tiếp xúc đầu, khiến khách hàng bị “dồn ép” mà xa lánh. Tuyệt đối không “bán sản phẩm” trong cuộc gọi đầu tiên hay email đầu tiên gửi khách hàng. Thay vào đó, mục tiêu ban đầu chỉ nên là kết nối và tìm hiểu nhu cầu khách hàng. Ví dụ, thay vì mở lời kiểu “Công ty em đang có sản phẩm X, anh chị cho em vài phút giới thiệu” – một kịch bản mà rất nhiều nơi đang dùng, hãy điều chỉnh sang cách tiếp cận tinh tế hơn như sau: “Em chào anh chị. Em là chuyên viên tư vấn khách hàng của công ty ABC. Theo em được biết anh chị đang làm nhà và có mong muốn tìm được giải pháp gạch ốp lát phù hợp cho ngôi nhà mơ ước của mình. Trùng hợp công ty em có rất nhiều giải pháp từng hỗ trợ các công trình tương tự nhà anh chị. Em xin anh chị 10 phút để có thể trao đổi, tư vấn chuyên sâu hơn cho anh chị được không ạ”.
Nên nhớ hãy tránh các ngôn từ mang tính bán hàng lộ liễu trong lần liên hệ đầu, bởi vì khách sẽ không mua chỉ qua một cuộc gọi – đặc biệt với sản phẩm cao cấp. Thay vào đó, người bán nên thể hiện vai trò tư vấn: giới thiệu mình liên hệ để tìm hiểu nhu cầu và hỗ trợ giải pháp cho khách hàng. Nếu bạn xác định mục tiêu cuộc gọi là kết nối và giúp đỡ khách hàng, hãy loại bỏ ngay những lời chào mời mang tính “bán hàng” trong câu mở đầu. Cách tiếp cận nhẹ nhàng này giúp khách hàng dễ chấp nhận cuộc trò chuyện hơn và không cảm thấy bị ép mua, từ đó tăng khả năng họ đồng ý gặp gỡ trực tiếp với bạn.
Bên cạnh đó, khi tiếp xúc trực tiếp lần đầu, điều quan trọng là tạo được ấn tượng chuyên nghiệp và thiện cảm. Hãy bắt đầu bằng sự lịch sự, thân thiện, tạo một vài câu chuyện mở đầu dựa trên điểm chung với khách hàng (nếu biết được). Đây là kỹ thuật “matching” – tìm kiếm sự tương đồng để khách cảm thấy gần gũi. Khách hàng sẽ “thích những ai có nhiều điểm tương đồng với họ”.
Tuy nhiên, như đã đề cập trong triết lý, không nên lạm dụng tới mức đánh lạc hướng mục tiêu chính. Bí quyết là kiểm soát thời gian xây dựng quan hệ: đủ để phá băng và tạo sự thoải mái, nhưng sau đó phải hướng câu chuyện vào nhu cầu và giải pháp. Ví dụ, nếu biết khách thích tennis, bạn có thể vui vẻ nói vài câu về chủ đề này để tạo không khí, nhưng đừng sa đà quá lâu. Một người bán hàng chuyên nghiệp và bận rộn sẽ không ngồi tán gẫu hàng giờ – hãy nhớ bạn còn nhiều khách hàng khác và nhiệm vụ chính là làm việc. Làm sao phải kết thúc cuộc gặp càng sớm càng tốt, miễn đạt được mục tiêu đã đề ra. Cách làm này vừa thể hiện sự chuyên nghiệp (vì bạn quý trọng thời gian), vừa giúp giữ cuộc gặp tập trung. Kết quả, khách hàng sẽ đánh giá cao sự chuyên nghiệp và tin tưởng bạn hơn, thay vì coi bạn như một người bạn tán dóc thiếu mục đích.
Tóm lại, chiến lược tiếp cận của phương pháp Duy Nguyễn bao gồm: chuẩn bị kỹ thông tin, mở lời tự nhiên, không phô trương sales, xây dựng thiện cảm vừa đủ, và luôn hướng đến việc tìm ra vấn đề, nhu cầu thực sự của khách. Khi đã làm tốt những điều này, bạn sẽ đặt nền móng vững chắc để bước sang giai đoạn thuyết trình và thuyết phục.
3.3 Nghệ Thuật Thuyết Phục Khách Hàng
Trong bán hàng chuyên nghiệp, kỹ năng thuyết phục là vô cùng quan trọng. Những nguyên tắc tâm lý và kỹ thuật thuyết phục tinh tế giúp tác động đến quyết định mua của khách hàng một cách tự nhiên. Một trong số đó là 6 nguyên tắc thuyết phục kinh điển (dựa trên tâm lý học hành vi) bao gồm:
- Nguyên tắc có qua có lại (Reciprocity).
- Nguyên tắc khan hiếm (Scarcity).
- Nguyên tắc uy tín (Authority).
- Nguyên tắc nhất quán (Consistency).
- Nguyên tắc thiện cảm (Liking).
- Nguyên tắc bằng chứng xã hội (Social Proof).
Việc áp dụng nhuần nhuyễn những nguyên tắc này sẽ giúp người bán thuyết phục khách một cách gián tiếp nhưng mạnh mẽ.
Chẳng hạn, như đã nói ở phần triết lý, nguyên tắc “có qua có lại” khuyến khích người bán cho khách hàng một giá trị trước (mẫu thử miễn phí, ưu đãi nhỏ, tư vấn tận tình…) để khách có xu hướng muốn đáp lại bằng cách mua hàng. Nguyên tắc khan hiếm thì tạo cho khách cảm giác cơ hội mua hàng là hữu hạn, nếu không nhanh sẽ mất. Ví dụ: thông điệp “Chỉ 1000 khách hàng đầu tiên mới được ưu đãi X” sẽ tạo sự thôi thúc khách nhanh tay hành động.
Nguyên tắc uy tín nhắc nhở người bán phải xây dựng hình ảnh chuyên gia hoặc sử dụng sự chứng thực từ chuyên gia để khách hàng tin tưởng vào lời khuyên. Tương tự, nguyên tắc bằng chứng xã hội gợi ý cho khách thấy nhiều người khác đã chọn sản phẩm này, khiến họ có tâm lý an tâm làm theo số đông.
Một kỹ thuật thuyết phục khác có thể sử dụng rất hiệu quả là bán giải pháp, không bán sản phẩm đơn thuần. Nghĩa là khi trình bày với khách, hãy luôn nói theo hướng sản phẩm của bạn sẽ giải quyết vấn đề của khách ra sao, thay vì chỉ liệt kê đặc tính. Thực tế, nhiều người bán hàng nói rằng mình cung cấp giải pháp, nhưng rồi lại sa vào việc giới thiệu tính năng sản phẩm suốt 30-45 phút. Trong khi điều khách quan tâm nhất là “Sản phẩm này giải quyết tình huống cụ thể của tôi thế nào?”. Nếu người bán không trả lời được rõ ràng thì khó thuyết phục được họ. Do đó, bạn hãy dành 80% thời gian buổi gặp để làm cho khách hàng thấy rõ họ sẽ cắt giảm chi phí, tăng doanh thu, nâng cao chất lượng… như thế nào nhờ giải pháp của bạn. Khi khách nhìn thấy lợi ích thực tiễn, họ mới lắng nghe bạn một cách hào hứng. Ngược lại, nếu bạn mải mê nói những gì bạn có thay vì những gì khách cần, thì thông điệp sẽ không chạm đến động cơ mua hàng của họ.
Cuối cùng, nghệ thuật thuyết phục còn nằm ở cách xử lý từ chối khéo léo. Phản đối của khách hàng là điều tất yếu, nhưng người bán hàng chuyên nghiệp không vì thế mà nản lòng hay tranh cãi. Thay vào đó, hãy xem mỗi lời từ chối là một cơ hội để cung cấp thêm thông tin hoặc giải tỏa một nghi ngại cho khách. Nếu khách hàng đến bước xử lý từ chối mà đổi ý không mua nữa, thì vấn đề nằm ở cách bạn xử lý chưa hiệu quả, chứ không hẳn do khách hàng “xấu” hay do sản phẩm. Vì vậy, người bán cần liên tục trau dồi kỹ năng giải quyết từ chối, học hỏi từ những lần thất bại để hoàn thiện hơn.
3.4 Kỹ Thuật Chốt Đơn Hiệu Quả và Chăm Sóc Sau Bán
Chốt đơn là đích đến cuối cùng của quy trình bán hàng, nơi mọi nỗ lực thuyết phục được chuyển hóa thành kết quả. Để chốt sales thành công, trước hết toàn bộ các bước trước đó phải được thực hiện tốt – khi nhu cầu đã rõ, giải pháp đã thuyết phục, khách hàng sẽ sẵn sàng nói “đồng ý”. Tuy nhiên, thầy cũng cung cấp nhiều kỹ thuật chốt sales nhằm tăng tỷ lệ thành công.
Một trong những kỹ thuật hữu dụng là đưa ra lựa chọn thay vì câu hỏi đóng. Thay vì hỏi “Anh chị có mua không?” dễ tạo tâm lý phòng thủ, hãy đưa ra cho khách nhiều lựa chọn linh hoạt. Ví dụ: “Anh chị muốn chọn gói A trả góp 0% hay gói B giảm giá 10%?”. Nếu bạn cho khách hàng nhiều lựa chọn, họ sẽ ít có xu hướng tìm thêm ở đối thủ vì không ai thích chỉ có một lựa chọn duy nhất. Việc có phương án lựa chọn khiến khách cảm thấy chủ động hơn và khả năng chốt đơn cũng cao hơn, bởi câu hỏi đã chuyển từ “có mua hay không” thành “mua cách nào”.
Ngoài ra, thời điểm vàng để chốt – thường là khi khách hàng đã có tín hiệu quan tâm mạnh (ví dụ hỏi kỹ về giá, cách thanh toán, bảo hành…). Lúc đó, người bán cần tự tin đề xuất giao dịch hoặc thử một câu chốt nhẹ nhàng như “Em nghĩ giải pháp này phù hợp với anh chị, mình bắt đầu luôn nhé?”. Sự tự tin và thái độ dứt khoát rất quan trọng; nếu người bán ngập ngừng, khách hàng cũng sẽ do dự theo.
Sau khi chốt đơn, chăm sóc hậu mãi là bước không thể thiếu của phong cách bán hàng chuyên nghiệp. Đây chính là lúc củng cố mối quan hệ và biến khách hàng thành người ủng hộ trung thành. Người bán cần giữ liên lạc thường xuyên, hỗ trợ kịp thời và tiếp tục cung cấp giá trị sau bán (như hướng dẫn sử dụng, ưu đãi cho lần mua tiếp theo). Một khách hàng hài lòng sẽ mang lại hiệu ứng truyền miệng tích cực và những cơ hội bán hàng mới. Do đó, chiến lược chốt sales không kết thúc ở “đơn hàng đầu tiên” mà tiếp tục kéo dài sang giai đoạn chăm sóc, tạo thành vòng tròn bán hàng khép kín và bền vững.

Ví Dụ Thực Tế Minh Họa Phong Cách Bán Hàng Chuyên Nghiệp
Ví dụ: Khách hàng “thích nhưng không mua” – Bài học về cân bằng quan hệ và mục tiêu. Có những trường hợp khách hàng tỏ ra rất hứng thú với sản phẩm và rất quý mến người bán vì tìm được nhiều điểm chung, nhưng cuối cùng vẫn không mua hàng. Lý do là người bán quá tập trung tạo thiện cảm, trở thành “bạn tốt” của khách mà quên nhắc khách về vấn đề cần giải quyết. Tình huống này minh họa sai lầm phổ biến: người bán lầm tưởng thiện cảm sẽ đảm bảo đơn hàng, nhưng thực ra nếu cuộc gặp không hướng đến việc chốt giao dịch, khách hàng có thể ra về với ấn tượng tốt về bạn nhưng không có lý do cấp bách để mua. Bài học rút ra là: hãy giữ vai trò người bán hàng chuyên nghiệp, đừng đánh đổi mục tiêu lấy thiện cảm. Như phân tích ở trên, cần biết dừng đúng lúc việc nói chuyện ngoài lề để quay lại nhu cầu và đề nghị giải pháp. Khi bạn duy trì được ranh giới – vừa thân thiện vừa nghiêm túc với mục tiêu – khách hàng sẽ vừa thích bạn vừa hiểu họ cần quyết định mua.
Dù ví dụ này không trực tiếp về bán hàng, nhưng thông điệp rất rõ: cho khách hàng thêm một chút giá trị ngoài mong đợi sẽ khiến họ đáp lại hào phóng hơn. Áp dụng vào bán hàng, một món quà nhỏ, một ưu đãi bất ngờ hoặc chỉ đơn giản là sự tư vấn nhiệt tình hơn mong đợi có thể khiến khách hàng cảm kích và muốn “đền đáp” bằng cách mua hàng. Đây chính là minh họa sinh động cho nguyên tắc có qua có lại. Tôi áp dụng tư tưởng “cho đi trước” này và đã cải thiện rõ rệt khả năng chốt đơn, vì khách hàng cảm thấy quý mến và mắc nợ thiện chí của người bán.

Hình 2: Người bán hàng chuyên nghiệp tạo thiện cảm bằng thái độ thân thiện, nhưng luôn giữ trọng tâm vào giải pháp cho khách hàng.
Cách Áp Dụng Phong Cách Bán Hàng Chuyên Nghiệp Vào Thực Tế
Một khi đã nắm được các nguyên tắc và chiến lược trên, bước tiếp theo là đưa phong cách bán hàng chuyên nghiệp vào thực hành. Dưới đây là hướng dẫn dành cho cả người mới bắt đầu lẫn người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực bán hàng:
Áp Dụng Cho Người Mới Bắt Đầu
- Trang bị kiến thức cơ bản một cách có hệ thống: Người mới nên bắt đầu bằng việc học hỏi bài bản về quy trình và kỹ năng bán hàng. Một khóa học tốt sẽ giúp bạn hiểu rõ các bước quan trọng của một quy trình bán hàng chuyên nghiệp và phương pháp bán hàng hiệu quả cho từng bước. Các bạn có thể lên mạng tìm một số khoá học hay về bán hàng ví dụ khoá học của thầy Coach Duy Nguyễn. Thay vì tự mày mò rời rạc, việc học có hệ thống sẽ rút ngắn đường đến thành công.
- Thực hành xây dựng quy trình bán hàng cá nhân: Dựa trên những gì đã học, hãy tự xây dựng cho mình một quy trình bán hàng phù hợp với sản phẩm/dịch vụ của bạn. Viết ra các bước cụ thể bạn sẽ làm từ lúc tìm khách đến sau khi bán. Người mới có thể bắt đầu với những bước căn bản nhất: tìm kiếm và phân loại khách hàng tiềm năng, cách tiếp cận lần đầu, kịch bản giới thiệu sản phẩm, các câu hỏi khai thác nhu cầu, chuẩn bị câu trả lời cho các từ chối thường gặp, v.v. Việc viết ra như vậy vừa giúp bạn nhớ các bước cần làm, vừa tạo thành checklist để mỗi ngày bán hàng đều làm đúng trình tự. Đừng quên sử dụng các công cụ hỗ trợ như phần mềm quản lý khách hàng CRM để theo dõi tiến độ với từng khách, hoặc các mẫu kịch bản bán hàng, kịch bản chốt sales sẵn có để luyện tập
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp và lắng nghe: Với người mới, có thể kỹ năng giao tiếp thương mại chưa được trau chuốt. Hãy tích cực rèn luyện cách nói chuyện qua điện thoại, cách viết email, cách gặp trực tiếp sao cho tự tin và chuyên nghiệp. Một số điểm cần lưu ý: luôn lịch sự và đúng mực, phát âm rõ ràng, biết đặt câu hỏi và lắng nghe khách hàng nhiều hơn là nói. Bạn cũng nên học cách trình bày sản phẩm ngắn gọn, súc tích và hướng vào lợi ích. Kỹ năng lắng nghe đặc biệt quan trọng – người mới đôi khi quá lo lắng phải nói gì, mà quên lắng nghe để hiểu khách cần gì. Hãy tập trung lắng nghe 70% thời gian, ghi chú nếu cần, sau đó mới tư vấn dựa trên những gì khách vừa chia sẻ.
- Áp dụng “mỗi ngày một chút” các kỹ thuật đã học: Đừng chờ đến khi “hoàn hảo” mới bắt đầu, hãy áp dụng ngay những kỹ thuật dù nhỏ vào công việc hàng ngày. Ví dụ, hôm nay bạn có thể thử điều chỉnh câu mở đầu cuộc gọi sao cho thân thiện hơn. Ngày mai, thử luyện tập kỹ thuật tạo sự khan hiếm khi giới thiệu ưu đãi (chẳng hạn “chương trình khuyến mãi sẽ kết thúc trong tuần này”). Qua mỗi ngày, bạn sẽ dần thành thục các kỹ năng và thấy sự cải thiện trong phản hồi của khách hàng. Quan trọng là luôn kiên trì rèn luyện. Thông thường phải mất cả tháng hoặc cả năm mới thành thục được. Vì vậy, hãy kiên nhẫn và xem mỗi lần tiếp xúc khách hàng là một cơ hội để học hỏi và hoàn thiện.
- Tìm người hướng dẫn hoặc đồng đội hỗ trợ: Khởi đầu trong nghề bán hàng sẽ dễ dàng hơn nếu bạn có người hướng dẫn hoặc một nhóm cùng tiến. Hãy chủ động xin ý kiến phản hồi từ quản lý hoặc đồng nghiệp có kinh nghiệm sau mỗi thương vụ. Bạn cũng có thể gia nhập các cộng đồng sales để học hỏi kinh nghiệm thực tế và nhận động viên khi gặp khó khăn. Đừng ngại hỏi “Trong tình huống này em nên xử lý sao?”, những người đi trước thường sẵn lòng chia sẻ. Môi trường hỗ trợ tích cực sẽ giúp người mới phát triển kỹ năng nhanh hơn và bớt nản chí khi gặp thất bại ban đầu.
Áp Dụng Cho Người Đã Có Kinh Nghiệm
- Đánh giá và tinh chỉnh lại quy trình bán hàng của bạn: Người có kinh nghiệm cần định kỳ nhìn lại quy trình hiện tại của mình. Hãy tự hỏi: Bước nào trong quy trình của tôi chưa hiệu quả? Tôi hay mất khách ở giai đoạn nào? Ví dụ, nếu bạn thấy nhiều khách rời đi sau khi bạn gửi báo giá (bước Presentation), có thể do phần trình bày giá trị của bạn chưa đủ thuyết phục hoặc chưa chạm đúng nhu cầu. Hoặc nếu nhiều khách từ chối chốt đơn, hãy xem lại kỹ thuật xử lý từ chối của mình – có thể bạn chưa gỡ bỏ hết lo lắng của họ. Bằng cách phân tích điểm rơi trong phễu bán hàng, người bán kinh nghiệm sẽ biết mình cần cải thiện khâu nào. Tinh chỉnh quy trình nghĩa là bổ sung bước còn thiếu, sửa đổi cách làm ở một bước cho phù hợp thực tế mới. Đây là quá trình liên tục, bởi thị trường và khách hàng luôn thay đổi, đòi hỏi người bán giỏi cũng phải linh hoạt cập nhật.
- Thấu hiểu sâu hơn tâm lý và hành vi khách hàng: Sau nhiều năm bán hàng, bạn có lợi thế là đã gặp đủ kiểu khách. Hãy tận dụng trải nghiệm đó để nâng tầm hiểu biết tâm lý khách hàng. Những người muốn lên cấp độ chuyên gia cần đào sâu vào hành trình ra quyết định của khách, động cơ thúc đẩy họ mua, cũng như những lý do ẩn sau mỗi lời từ chối.
- Người bán hàng kỳ cựu có thể nghiên cứu thêm về nghệ thuật đàm phán, kỹ năng đọc vị khách hàng qua ngôn ngữ cơ thể, hoặc học cách đặt những câu hỏi “quyền lực” để khám phá nhu cầu ẩn. Chẳng hạn, thay vì hỏi “Anh cần gì?”, hãy thử hỏi “Điều gì quan trọng nhất anh muốn đạt được hiện nay?” – những câu hỏi mở rộng và đào sâu sẽ giúp bạn hiểu khách hàng ở tầng sâu hơn. Khi đã thấu hiểu tâm lý, bạn sẽ cá nhân hóa được giải pháp và chạm đúng “điểm nóng” khiến khách không thể từ chối.
- Nâng cấp kỹ năng mềm và xây dựng thương hiệu cá nhân: Người bán hàng giỏi không chỉ bán sản phẩm mà còn “bán” chính hình ảnh bản thân mình. Nếu bạn đã có kỹ năng cơ bản, hãy đầu tư phát triển những kỹ năng mềm nâng cao và thương hiệu cá nhân. Những yếu tố này bao gồm: Kỹ năng giao tiếp và gọi điện ở mức tinh luyện, kỹ năng thuyết trình chuyên nghiệp, tạo ấn tượng tích cực ngay từ lần gặp đầu và xây dựng hình ảnh uy tín trên mạng xã hội. Bạn có thể học cách kể những câu chuyện bán hàng hấp dẫn, rèn ngôn ngữ cơ thể để toát lên sự tự tin và chuyên môn, hoặc phát triển một profile online (LinkedIn, Facebook cá nhân) chia sẻ kiến thức hữu ích về lĩnh vực bạn bán. Khi khách hàng nhìn thấy bạn như một chuyên gia tận tâm và giàu kinh nghiệm, họ sẽ chủ động tìm đến và tin tưởng bạn hơn – việc bán hàng nhờ đó trở nên thuận lợi, ít phải “gồng sức” thuyết phục hơn rất nhiều.
- Áp dụng công nghệ và công cụ để tối ưu hiệu suất: Với kinh nghiệm, bạn chắc chắn quản lý một lượng khách hàng đáng kể và thực hiện nhiều giao dịch. Hãy ứng dụng các công cụ hiện đại để hỗ trợ và nâng cao hiệu suất. Ví dụ: sử dụng phần mềm CRM để quản lý dữ liệu khách hàng và nhắc lịch chăm sóc định kỳ; dùng công cụ tự động hóa email marketing để nuôi dưỡng khách tiềm năng; khai thác mạng xã hội (Facebook, Zalo, LinkedIn) như một kênh tiếp cận và tư vấn khách hàng. Coach Duy cũng khuyên người bán nên có sẵn các biểu mẫu, tài liệu bán hàng chuẩn (như mẫu phân loại khách hàng, checklist công việc hàng ngày) để tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính chuyên nghiệp đồng nhất. Việc kết hợp tốt giữa kinh nghiệm con người và sức mạnh công nghệ sẽ tạo ra phong cách bán hàng hiện đại, bắt kịp xu hướng và giúp bạn đón đầu đối thủ.
- Tiếp tục học hỏi và cập nhật xu hướng: Cuối cùng, người bán hàng dày dặn không nên “ngủ quên” trên thành công cũ. Thế giới bán hàng luôn có kỹ thuật mới, xu hướng mới (ví dụ bán hàng qua livestream, ứng dụng AI trong bán hàng…). Hãy giữ tinh thần học suốt đời: đọc sách về kinh doanh, tham gia các workshop, theo dõi các kênh YouTube chia sẻ về sales (như kênh Coach Duy Nguyễn) để bổ sung ý tưởng mới. Mỗi năm, bạn có thể đặt mục tiêu học một kỹ năng mới – chẳng hạn năm nay học về social selling (bán hàng qua mạng xã hội), năm sau học về phân tích dữ liệu khách hàng. Sự chủ động cập nhật này sẽ giúp phong cách bán hàng của bạn không bị lạc hậu và bạn luôn duy trì được lợi thế chuyên nghiệp của mình.
Kết luận: Phong cách bán hàng chuyên nghiệp t không phải là điều xa vời, mà hoàn toàn có thể lĩnh hội và áp dụng hiệu quả nếu bạn nắm vững kiến thức và rèn luyện có kỷ luật. Từ những nguyên tắc nền tảng đến các chiến thuật thực thi, tất cả đều hướng tới mục tiêu chung: giúp bạn trở thành một người bán hàng xuất sắc, được khách hàng tin yêu và đạt kết quả kinh doanh vượt trội. Dù bạn là người mới chập chững vào nghề hay đã là một sales kỳ cựu, việc áp dụng phong cách bán hàng chuyên nghiệp sẽ mang lại thay đổi tích cực trong cách bạn tiếp cận công việc và thành quả xứng đáng trong sự nghiệp kinh doanh của mình. Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng cách thực hiện từng bước một cách kiên trì – thành công sẽ đến khi bạn biến kiến thức thành kỹ năng và duy trì phong cách chuyên nghiệp trong mỗi thương vụ.
Một số loại sách mình đã đọc và thấy rất phù hợp để phát triển bản thân cũng như kỹ năng bán hàng:
- Phong thái của bậc thầy thuyết phục của tác giả Dave Lakhani. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
- Bạn có thể đàm phán bất cứ điều gì của tác giả Herb Cohen. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
- Nghệ thuật bán hàng bậc cao của tác giả Zig Ziglar. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
- Trước bình minh của tác giả Master Anh Đức. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
- Bán chạy như điên của tác giả Master Anh Đức. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
- Nghệ thuật bán hàng bằng câu chuyện của tác giả Paul Smith. Mình đã tóm tắt tại đây và các bạn có thể nghe tại đây.
Chúc bạn sớm gặt hái thành công với phong cách bán hàng chuyên nghiệp!

